Het Mergelland Hoen is een goede legkip met een eeuwenoude historie in het Mergelland en in het land van Herve. Het ras werd aldaar door de Union Avicole de Liège in 1896 geregistreerd als Poule de Herve ofwel het Hervehoen. Het ras stamt af van de Gallische oerkip, de Gauloise. Het dier heeft zich in haar Limburgse en Luikse habitat uitstekend aangepast aan het leven op de boerenerven en weilanden. In het Nederlands grensgebied van Zuid-Limburg waren deze hoenders ca. 1960 geheel verdwenen.
Op 25 mei 2012 werd het Genootschap van het Herve/Mergelland Hoen opgericht met Ton Wanders als voorzitter met het oog op herleving van het ras in zijn oorspronkelijk habitat. Sinds 2013 wordt jaarlijks in de maand januari het eerste Mergellandhoen-ei (een ludieke variant op het eerste kievitsei in Friesland) feestelijk uitgereikt aan een persoon of instantie die het Hoen en de Euregionaliteit van het fokprogramma van de Limburgse oer-kip een warm hart toedraagt en die een bijzondere rol vervult in de ontwikkeling van de Euregio Maas-Rijn. wil benadrukken.
